Dzisiaj Ojciec mówił nam o naukach pomocniczych przy biblistyce. Są to m.in.:

• Archeologia biblijna
• Historia biblijna
• Geografia biblijna
• Językoznawstwo: Hebrajski, Grecki
• Kulturoznawstwo etc

Głównie poruszona została archeologia biblijna – odkrywanie historii, kultur na podstawie tego co pozostało po danej epoce. Bazuje na podstawie śladów związanych z zasadami biblijnymi i związanym pośrednio i bezpośrednio z Biblią.

Wiele rzeczy wskazuje na kult Chrystusa. W Biblii czytamy o zakładanych wspólnotach, później odnajdujemy miejsca kultu – kościoły. Są to 100% dowody na istnienie wspólnot chrześcijańskich.

Pierwszym argumentem na autentyczność znaleziska jest kult jemu oddawany.

Patrząc na rozwój ludzkości, cywilizacji człowiek miał swoje miejsca kultu. Jednak od II w w rejonie Palestyny pojawia się coś zupełnie nowego – kult krzyża, powstają kościoły.

Kościoły są namacalnym dowodem nowej religii. To co pozostało po tamtych czasach wskazuje na mocną zmianę, przemianę w ludzkości. Tym czymś co bardzo poruszyło narody było Zmartwychwstanie.

Archeologia odkrywając bada kolejne partie budynków.

Np.

Wieczernik

Euzebiusz czy Orygenes (III i IV w) opisują, że w 70 latach Jerozolima była zburzona przez Rzymian i  Żydzi i chrześcijanie się zostali rozproszeni i prześladowani. Ale po jakimś czasie chrześcijanie tam wracają. Pisarze wskazują, że pozostała grupa ludzi, która podtrzymywała tradycje.

Kafarnaum

Odkryto domostwo, dziedziniec i odkryto, ze już w II wieku jeden z pokoi jest zamieniony na miejsce kultu, na który później przebudowany jest na kościół

Mt 4,12; Mk 1,14-35

Dom św Piotra – jego teściowej, a raczej jeden z pokoi był czczony, bo mieszkał tam Jezus i uzdrawial – bardzo wiele tam się działo. Archeologia bada to.

Nazaret

Zwiastowanie,  dom Maryi, odkrywając młodsze warstwy XII w – kościół krzyżowców, wczesniej był tam IV-V kościół bizantyjski. Oba kościoły nie mają północnej ściany przy której jest grota. Jeszcze wcześniej pojawiła się tam mozaika, na której były krzyże. Wcześniej były, gdyż w IV wieku wprowadzono zakaz umieszczania krzyża na posadzce.

Tam czczona była Grota oraz pięknie malowaną ścianę z inskrypcjami, które wyrażają się bardzo familijnie o Maryi. Podejrzewa się, że kult ten rozpoczęła rodzina Maryi.

Groty w Palestynie były wykorzystywane jako zaplecze, magazyny, pomieszczenia, chlewik, mieszkania dla biedniejszych.

Betania

Miejsce do którego Jezus zachodził idąc i wracając z Jerozolimy. Tam czczony jest grób Łazarza.

Getsemani, Ogrójec– ogród, zbocze Góry Oliwnej, tam niedaleko dolina Jozafata (miejsce, gdzie wg Pisma ma zacząć się Sąd Ostateczny wg proroków mniejszych m.in. Zachariasza). Archeologia odnajduje tam czczoną grotę, w której wcześniej była tłocznia Oliwy  (hebr. גת שמנים (Gat Szemanim), dosłownie „tłocznia oliwek„, tradycyjnie tłumaczone jako „ogród oliwny„).

Ponadto niedaleko jest drugie miejsce czczone – skała, nad którą wybudowali kościół bizantyjczycy – podobno miejsce modlitwy Chrystusa.

W okolicach miejsc kultu były często grobowce np. Grota Pater Noster

Przy poszukiwaniu autentycznych miejsc np. Jerycho, Sychem kropkę nad i stawia archeologia.