„W szóstym miesiącu posłał Bóg anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret, do Dziewicy poślubionej mężowi, imieniem Józef, z rodu Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja. Anioł wszedł do Niej i rzekł: „Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą, błogosławiona jesteś między niewiastami”.

Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co miałoby znaczyć to pozdrowienie. Lecz anioł rzekł do Niej: „Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię Jezus. Będzie On wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego praojca, Dawida. Będzie panował nad domem Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca”. Na to Maryja rzekła do anioła: „Jakże się to stanie, skoro nie znam męża?”. Anioł Jej odpowiedział: „Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. A oto również krewna Twoja, Elżbieta, poczęła w swej starości syna i jest już w szóstym miesiącu ta, która uchodzi za niepłodną. Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego”. Na to rzekła Maryja: „Oto Ja służebnica Pańska, niech Mi się stanie według twego słowa!”. Wtedy odszedł od Niej anioł.”

Uroczystość Zwiastowania Pańskiego Roku Jubileuszowego 2000 w historii Ziemi Świętej zapisała się niezwykłymi zgłoskami: uroczystą eucharystię w samym miejscu Zwiastowania, czyli w miejscu, gdzie Maryja rzekła swoje „niech mi się stanie”, celebrował Ojciec Święty Jan Paweł II.

Sanktuarium Zwiastowania w Nazarecie niewątpliwie jest jednym z najważniejszych sanktuariów w Ziemi Świętej. Miejsce, gdzie anioł pozdrowił Maryję i przekazał jej niezwykłą wiadomość, gdzie przeczysta Dziewica wypowiada swe „tak” woli Bożej i gdzie zbawcze plany Boże dosłownie się ucieleśniają, nie mogło być zapomniane przez pierwszych uczniów Chrystusa. I rzeczywiście, wykazują to niezbicie odkrycia archeologiczne, że już krewni i potomkowie rodziny Maryi w pierwszych wiekach chrześcijaństwa przekształcili miejsce zamieszkania Maryi w miejsce kultu.

W następnej epoce, w V wieku wyznawcy Chrystusa, którzy w tym czasie przybyli z różnych części świata, wybudowali w tym miejscu świątynię w stylu bizantyjskim. Zachowali przy tym dokładnie wszystkie te elementy, które były czczone wcześniej. Budowle powstałe wtedy opisują również pielgrzymi: w roku 570 anonimowy pielgrzym z Piacenzy, a potem w roku 670 Arkulf, piszą o kościele wybudowanym nad domem Najświętszej Dziewicy i nad domem Świętej Rodziny.

Kilkaset lat później, kiedy w Ziemi Świętej władzę objęli rycerze krzyżowi, kościół wybudowany w piątym wieku na pewno chylił się ku upadkowi, a może już był całkowicie zrujnowany. W XI wieku Tankred, książę Galilei odbudował kościół w stylu romańskim. Pielgrzymi tego okresu zachwycają się bogatym wystrojem kościoła i jego przepychem. Z północnej nawy schodziło się do niewielkiej groty, w której czczono wspomnienie Zwiastowania Najświętszej Maryi Pannie i zamieszkiwania Świętej Rodziny.

W latach 1263-1271 Bajbars na czele wojsk arabskich odnosi szereg zwycięstw nad rycerstwem europejskim, w roku 1263 naciera na Nazaret i doszczętnie burzy kościół Zwiastowania. W ruinach kościoła nadal była odwiedzana Grota. Niewielu lokalnych chrześcijan i pielgrzymi modlitwą i liturgią czczą ją.

Dopiero w roku 1620 franciszkanin o. Tomasz z Novarry, gwardian z Góry Syjon w Jerozolimie uzyskał od emira Fachr ad Dina pozwolenie na opiekę nad cennymi relikwiami. Grupa franciszkanów natychmiast zamieszkała w Nazarecie, aby strzec i bronić świętej Groty, lecz dopiero w roku 1730 pozwolono im na budowę kościoła Zwiastowania. Niedługo później, w roku 1871 kościół został rozbudowany, mimo to była to budowla niewielka i pozbawiona stylu, wybudowana naprędce i niegodna tak ważnego wydarzenia zbawczego. W roku 1955 rozebrano ten prowizoryczny kościół, przeprowadzono wykopaliska, a następnie wybudowano obecną bazylikę.

Badania archeologiczne prowadził o. Bellarmino Bagatti z Franciszkańskiego Studium Biblijnego w Jerozolimie i okazało się, że historia tego miejsca sięga dosłownie pierwszych lat chrześcijaństwa, a Grotę czcili już bezpośredni spadkobiercy świadków życia i zmartwychwstania Chrystusa.

Obecna bazylika Zwiastowania dominuje nad miastem, nadając mu charakter. Bazylikę, jeszcze niedokończoną, odwiedził w roku 1964 papież Paweł VI, a w bieżącym roku Jan Paweł II.

W miejscu gdzie, „Słowo stało się ciałem” 2000 lat później w eucharystycznej Ofierze sprawowanej przez Ojca Świętego, chleb stał się Ciałem, tym samym Ciałem Chrystusa, które w tej Grocie poczęło się w łonie Przeczystej Dziewicy.

Opracował o. Marian B. Arndt ofm