800 lat Stygmatyzacji św. Franciszka z Asyżu (1224 – 2024)
Krzyż San Damiano
Notatki z wykładu o. Marina Arndta ofm, którego gościliśmy na spotkaniu w poniedziałek 02.01.2012.
Sięgając po Biblię tekstu oryginalnego nie ma, mamy do dyspozycji tylko kopie tekstu. Musimy sięgać do jak najstarszych rękopisów, które są najbliższe oryginałowi. Początek Biblii to spisana tradycja ustna, przekazywana krócej lub dłużej przez głoszenie. Pismo to tylko umowne graficzne przedstawienie dźwięków mowy. Ze starożytnych wyróżniamy:
- hieroglificzne egipskie – rysunki przedstawiajace słowa pisane na papirusie
- chińskie – jeden znak oznacza pojęcie
- Mezopotamia (dosłownie Międzyrzecze – położona między Tygrysem i Eufratem) – zmieniały się kultury, kolejne narody były wypierane przez następne. Jedynym, co kolejne kultury przejmowały po poprzednich, było pismo klinowe – następne narody dążyły do upraszczania poprzednich, ale podstawy pisma zostały te same. W dorzeczu najbardziej dostępnym materiałem była glina, na której patyczkiem można było pisać.
- Pierwszy zapis miał miejsce 4000 lat przed Chrystusem. Sumerowie stosowali mały model gliniany do odgniatania/zapisywania ilości materiałów, np.: beczki, worka.
Hebrajczycy nad rzeką Jordan osiedlili się pod koniec 2 tysiąclecia przed Chrystusem (1200-1300 r. Przed Chrystusem) i przejęli używane na tamtym terenie pismo klinowe. Najpierw rozwijało się pismo paleohebrajskie, znane nam tylko z zabytków. W Qumran jest jedna księga Biblijna, w której wszystko jest pisane pismem kwadratowym (późniejszym), tylko słowo Jahwe było napisane pismem paleohebrajskim.
(rys. Pieczęć Szemy, sługi Jeroboama (Megido)-pismo paleohebrajskie)
Samogłoski w języku hebrajskim pojawiły się w X wieku po Chrystusie.
Kolejnym materiałem był pergamin – skóry służące do pisania. Miasto Pergamon zasłynęło z produkcji i handlu pergaminem. Brama Isztar z Babilonu jest w Muzeum w Berlinie.
Pergamin znaleziony w Qumran Cave 1 z 1 wieku pne. Zwój Izajasza Wielkiego (1QIsa), źródło: http://dss.collections.imj.org.il
Skóra idealna jest z młodych koźląt i jagniąt, jest cieńka i elastyczna. Zwój to były zszyte ze sobą jeden za drugim, później łatwiej było zszyć razem (na wzór naszej książki) i taka forma nazywa się kodeksem.
Znane są rękopisy hebrajskie pisane pismem hebrajskim, ale w różnych języku: część po hebrajsku, część po aramejsku i greckie (Nowy Testament). Izraelici po osiedleniu używali języka paleohebrajskiego, po niewoli babilońskiej mówili po aramejsku, hebrajski znali tylko wykształceni, kapłani, ci co czytali starsze księgi. Hebrajski był liturgicznym językiem, a mówionym językiem był aramejski. Jezus mówił po aramejsku, ale jak w Świątyni wyjaśniał teksty święte – używał hebrajskiego. Po stu latach Aleksander Wielki (w IV w. p.Chr.) zdobył cały współczesny mu Świat, między innymi Palestynę. Rozwinęła się kutura hellenistyczna i dlatego niektóre księgi Starego Testamentu i cały Nowy są napisane po grecku. W czasach Jezusa język grecki był powszechnie znany. Rzymianie między sobą rozmawiali po łacinie, z Żydami po grecku, a Żydzi między sobą mówili po Aramejsku.
Wśród języków biblijnych wymienia sie jeszcze starosyryjski, arabski.
Polecane linki:
Na następnym spotkaniu 06.02.2012 0 19:15 w salce nad Kaplicą Ojciec opowie nam o najstarszych znanych rękopisach Biblii oraz krytyce tekstu. Zapraszamy!
Napisz