Memoriale propositi z 1221 czyli plan na życie dla -pierwszych i nie tylko- tercjarzy – https://www.franciszkanie.pl/artykuly/tercjarz-kto-to-taki

1. Bracia wspólnoty niech noszą ubrania uszyte z materiału taniego i niebarwionego, którego cena nie przekraczałaby 6 monet raweńskich za łokieć, chyba że ktoś z oczywistej przyczyny byłby dyspensowany. Powyżej określona cena dotyczy długości i szerokości materiału.
2. Płaszcze i futra, które noszą, niech będą bez dekoltów, zapinane, a nie otwarte, tak jak noszą świeccy, i z rękawami zamkniętymi.
3. Siostry niech noszą płaszcz i tunikę w tej samej cenie, z materiału niskiej jakości; razem z płaszczem niech noszą spódnicę lub placentinum białe lub czarne, lub szerokie ubranie z lnu, bez fałd, którego cena materiału niech nie przekracza 12 monet raweńskich za łokieć. Gdy chodzi o powyższą cenę i gatunek skór, będzie można udzielić dyspensy w zależności od możliwości kobiety i zwyczajów miejsca.
4. Niech nie noszą jedwabnych lub kolorowych welonów lub przepasek. Tak siostry, jak i bracia, niech używają skór jagnięcych. Dopuszcza się używanie toreb skórzanych i sznurowadeł prostych, a nie zrobionych z jedwabiu, i według uznania wizytatora niech zrezygnują z innych próżnych ozdób.
5. Niech nie uczestniczą w niegodnych ucztach oraz przedstawieniach i tańcach. Niech nic nie dają kuglarzom oraz zabraniają czynić to członkom rodziny.
6. Niech nie spożywają mięsa, z wyjątkiem niedzieli, wtorku i czwartku, chyba że są chorzy lub osłabieni, lub trzy dni po upuszczeniu krwi, lub w podróży, lub gdy przypadają główne święta; Boże Narodzenie z trzema kolejnymi dniami, Nowy Rok, Objawienie Pańskie, Wielkanoc z trzema dniami po nich następującymi, święto apostołów Piotra i Pawła, narodzenie świętego Jana Chrzciciela, Wniebowzięcia chwalebnej Dziewicy Maryi, Wszystkich Świętych i świętego Marcina. W pozostałe dni niech nie poszczą; jest im dozwolone spożywanie sera i jajek, mogą również spożywać wszystko, co im zostanie podane, gdy zasiadają do stołu z zakonnikami w ich klasztorach. Z wyjątkiem słabych, chorych i będących w podróży niech zadowolą się tylko obiadem i kolacją. Zdrowi niech spożywają i piją z umiarkowaniem.
7. Przed obiadem i kolacją niech odmówią Modlitwę Pańską, dziękując Bogu, niech to samo uczynią po posiłku; w przeciwnym razie niech odmówią trzy razy Ojcze nasz.
8. Od Wielkanocy do Wszystkich Świętych niech poszczą w piątek. Od Wszystkich Świętych aż do Wielkanocy niech poszczą w środy i piątki i niech zachowują inne posty przepisane przez Kościół.
9. Z wyjątkiem chorych lub innych powodowanych jakąś koniecznością niech poszczą, wstrzymując się od pokarmów mięsnych w czasie czterdziestnicy świętego Marcina, rozpoczynającej się po jego święcie i trwającej do Bożego Narodzenia oraz w czasie czterdziestnicy Wielkiego Postu od niedzieli karnawału aż do Wielkanocy.
10. Siostry ciężarne aż do dnia oczyszczenia mogą zaniechać umartwień cielesnych z wyjątkiem ubioru i modlitw.
11. Robotnikom z powodu ich wysiłku od Wielkanocy do święta świętego Michała dozwolone jest posilanie się trzy razy dziennie. Kiedy pracują dla innych, jest im dozwolone spożywać to, co im zostanie podane, z wyjątkiem piątku i innych postów określonych przez Kościół.
12. Niech każdego dnia wszyscy odmawiają siedem godzin kanonicznych: matutinum, prymę, tercję, nonę, nieszpory i kompletę. Duchowni według ich zwyczaju i ci, którzy umieją czytać psałterz, niech odmówią na prymę Boże w imię Twoje i Błogosławieni niepokalani aż do Postaw prawo wraz z innymi psalmami liturgii godzin z Chwała Ojcu. Jeżeli nie udają się do kościoła, niech odmówią na matutinum psalmy, które odmawia Kościół, lub innych 18 psalmów, albo przynajmniej Ojcze nasz na wszystkie godziny tak jak ci, co nie umieją czytać. Za matutinum 12 Ojcze nasz i za każdą z godzin 7 Ojcze nasz z Chwała Ojcu po każdej z nich, ci, którzy znają, niech na prymę i kompletę odmówią Wierzę w Boga i Zmiłuj się nade mną Boże. Jeżeli nie odmówili przepisanych godzin, niech odmówią trzy Ojcze nasz.
13. Chorzy nie muszą odmawiać godzin, chyba że tego pragną.
14. Wszyscy w czasie czterdziestnicy świętego Marcina i Wielkiego Postu uczęszczają na matutinum, chyba że z jakiegoś powodu osobistego lub innej rzeczy mieliby przeszkody.
15. Trzy razy do roku niech spowiadają się ze swoich grzechów. Niech przyjmują Komunię świętą na Boże Narodzenie. Wielkanoc i Zesłanie Ducha Świętego. Niech się pojednają z bliźnimi i zwrócą to, co należy do innych. Niech zapłacą zaległe dziesięciny i zobowiążą się do płacenie przyszłych.
16. Niech nie biorą ani nie noszą broni przeciw komukolwiek.
17. Wszyscy niech powstrzymują się od uroczystych przysiąg, chyba że wymaga tego konieczność i w wypadkach wskazanych przez Ojca świętego, czyli ze względu na pokój, wiarę, oszczerstwo i zaświadczenie o czymś.
18. W rozmowach, o ile jest to możliwe, niech unikają przysięgania, a jeżeli to by przez nieuwagę uczynili, jak to się zdarza, gdy ktoś wiele mówi, niech tego samego wieczora, gdy udają się na spoczynek, za takie przysięgi niech odmówią trzy razy Ojcze nasz. Niech każdy zachęci swoją rodzinę do służenia Bogu.
19. Wszyscy bracia i siostry jakiegokolwiek miasta lub miejsca niech każdego miesiąca gromadzą się w kościele wskazanym przez przełożonych (ministrów), gdzie uczestniczą w boskich tajemnicach.
20. Niech każdy złoży kasjerowi jakąś kwotę pieniężną, którą kasjer przyjmie i za radą przełożonego (ministra) rozdzieli wśród najbiedniejszych braci i sióstr, a szczególnie wśród chorych, a szczególnie między tymi, w przeciwnym razie nie mieliby egzekwii pogrzebowych, a także wśród innych biednych, oraz złoży z tych pieniędzy ofiarę na rzecz kościoła, gdzie się gromadzą.
21. Jeżeli jest to możliwe, niech mają męża religijnego, obeznanego w Słowie Bożym, który by ich upominał i zachęcał do wytrwania w pokucie i pełnieniu dzieł miłosierdzia. Niech zachowują milczenie podczas Mszy świętej i kazania skupieni na czynnościach, modlitwach i kazaniu, z wyjątkiem tych, którzy mają do spełnienia jakąś funkcję.
22. Jeżeli jakiś brat lub siostra zachorują, niech przełożeni (ministrowie) osobiście lub przez innych, jeżeli przez chorego zostali powiadomieni, raz w tygodniu odwiedzą chorego i zachęcą go do pokuty, a jeżeli stwierdzą taką konieczność, niech ze wspólnej kasy ofiarują mu. co jest konieczne dla jego ciała.
23. Jeżeli chory umrze, niech powiadomi się braci i siostry mieszkających w danym mieście lub miejscu, aby przyszli na jego pogrzeb; i niech nie oddalają się, dopóki nie zostanie odprawiona Msza święta i pogrzebane ciało. Następnie każdy w ciągu 8 dni od śmierci niech za duszę zmarłego, jeżeli jest to kapłan, niech odprawi Mszę świętą, jeżeli zna psałterz, niech odmówi 50 Ojcze nasz razem z Requiem na końcu każdego z nich.
24. Ponadto w ciągu roku dla zbawienia tak żyjących, jak i zmarłych braci i sióstr, kapłan niech odprawi 3 Msze święte, znający psałterz niech go odmówią, pozostali niech odmówią 50 Ojcze nasz z Requiem aeternam po każdym z nich lub podwoją ich liczbę.
25. Wszyscy, którzy z prawa mogą to uczynić, niech w ciągu trzech miesięcy od złożenia profesji, sporządzą testament i zadysponują swymi rzeczami, tak by nie zdarzyło się, iżby ktoś umarł bez testamentu.
26. W celu przywrócenia pokoju, jeżeliby zdarzyły się spory między braćmi i siostrami lub z obcymi, niech postępują według wskazań przełożonych (ministrów), jeżeli będzie to konieczne, niech proszą o radę biskupa.
27. Jeżeli przeciw swoim prawom lub przywilejom bracia lub siostry doznają przykrości od podesty lub innych sprawujących w danym miejscu władzę, przełożeni (ministrowie) miejscowi za radą biskupa niech uczynią to, co wydaje się im stosowne.
28. Niech każdy przyjmie i wiernie sprawuje urząd przełożonego (ministra) czy inne urzędy, niech każdy będzie miał możliwość rocznego zwolnienia z urzędu.
29. Gdy ktoś poprosi o przyjęcie do wspólnoty, przełożeni (ministrowie) niech zasięgną informacji odnośnie do jego stanu i zawodu oraz poinformują zainteresowanego o obowiązkach, a szczególnie o konieczności zwrócenia rzeczy innym. Jeżeli na to przystanie, niech będzie obleczony w wyżej wskazany sposób. Niech zwróci w gotówce rzeczy drugich, stosownie do kaucji danej jako zadatek, niech się też pojedna z bliźnimi i zadośćuczyni zobowiązaniu płacenia dziesięciny.
30. Spełniwszy te rzeczy, po roku za radą niektórych braci dyskretów, jeżeli uznają go za zdolnego, proszący niech będzie przyjęty w ten sposób: przyrzeknie na całe życie zachować to wszystko, co tu zostało napisane lub będzie napisane, lub za radą braci będzie usunięte, chyba że przez przełożonych (ministrów) z tego będzie dyspensowany i jeżeliby wykroczył przeciw temu sposobowi życia, indagowany przez przełożonego (ministra) zgodnie z wolą wizytatora, niech temu zadośćuczyni. Przyrzeczenie tam będzie zredagowane i napisane przez urzędnika publicznego. Niech nikt nie będzie przyjęty w inny sposób, chyba że uzna się za stosowne przyjęcie innego postępowania uwzględniającego stan osób i ich prośbę.
31. Z chwilą włączenia nikt nie może opuścić tej wspólnoty, chyba że wstąpił do zakonu.
32. Niech nie będzie przyjęty żaden heretyk lub podejrzany o herezję. Jeżeli jest tylko podejrzany, oczyściwszy się wobec biskupa od podejrzeń, jeśli w innych rzeczach jest zdolny, taki może być przyjęty.
33. Kobiety zamężne niech nie będą przyjmowane bez zgody i pozwolenia ich mężów.
34. Siostry i bracia niepoprawni, którzy zostali usunięci ze wspólnoty, w żaden sposób niech nie będą do niej powrotnie przyjmowani, chyba że za zgodą większości braci.
35. Przełożeni (ministrowie) jakiegokolwiek miasta lub miejsca doniosą wizytatorowi w celu ich ukarania. Jeżeli ktoś okaże się niepoprawny, za radą niektórych braci dyskretów zostanie zadenuncjowany wizytatorowi, aby przez niego został usunięty ze wspólnoty a następnie decyzja zostanie zakomunikowana wspólnocie. Ponadto, gdy dotyczy to brata, zostanie o tym powiadomiony podesta miejsca lub inny sprawujący władzę.
36. Ktokolwiek by wiedział, że jakiś brat czy siostra jest przyczyną zgorszenia, niech powiadomi przełożonych (ministrów); może o tym również powiadomić wizytatora. Nie ma tego obowiązku, gdy chodzi o męża i żonę.
37. Wizytator, jeżeli uzna to za stosowne, posiada władzę dyspensowania sióstr i braci od tych wszystkich rzeczy.
38. Przełożeni (ministrowie) po roku za radą innych braci, niech wybiorą dwóch innych ministrów i solidnego administratora, który za ich zgodą przyjdzie w potrzebie z pomocą siostrom i braciom, oraz innym ubogim i przekaże wspólnocie postanowienia, i poinformuje o wydarzeniach.
39. Do tego wszystkiego, co zostało powiedziane, nikt nie jest zobowiązany pod grzechem, lecz tylko pod karą; lecz gdy dwa razy upomniany przez przełożonego (ministra) zaniedba wypełnienia nałożonej przez wizytatora pokuty lub tej, którą należałoby nałożyć jako recydywiście, jest zobowiązany pod grzechem.